Każdy z nas zna przynajmniej kilka osób, które działają jednocześnie jak chodząca reklama, jak i antyreklama kawy. Uwielbiają ją, i są przekonani o jej zbawiennym działaniu. Jest im niezbędna do właściwego funkcjonowania. Jest wspaniała. Może aż… za bardzo. Gdy potrzebują dodatkowego zastrzyku energii, zamawiają podwójne czy potrójne espresso, a my zastanawiamy się, czy na pewno ma to na nich tak dobry wpływ, jak uważają. Na pewno kawa to jedna z najbardziej fascynujących substancji, przynajmniej spośród tych legalnych. W porównaniu do większości używek, z kawą jesteśmy zaznajomieni od stuleci – ten pochodzący z Jemenu napój został spopularyzowany w Polsce już pod koniec XVII wieku, w okresie najazdów Imperium Osmańskiego. Od tego czasu wielu z nas spożywa go dla przyjemności, albo dla zastrzyku energii. Niektórzy, by przetrwać kolejny dzień, a inni, by mieć siłę do nauki ważnego materiału. Czy kawa faktycznie pomoże nam zaliczyć egzamin?

Podstawowym działaniem kofeiny jest zablokowanie receptorów adenozyny, związku odpowiedzialnego w organizmie za senność. To zjawisko pobudza też wytwarzanie adrenaliny. Czasami wzrasta także poziom kortyzolu, który w skrócie możemy nazwać hormonem stresu. Razem daje to efekt pobudzenia. Badania z użyciem placebo wśród osób niebędących na co dzień kawoszami wykazały, że kawa zwiększa pamięć krótkoterminową. To sugeruje, że choćby podwójne espresso podczas nauki na dzień przed egzaminem może faktycznie mieć korzystny wpływ na wyniki. Trudniejsze jest pytanie, ile można wypić, by nie przesadzić. Pamiętajmy, że nasza uwaga następnego dnia będzie zależeć także od tego, czy porządnie się wyśpimy, a tutaj nadmiar kawy, zwłaszcza wieczorem, może przeszkodzić. Efekt kofeiny może trwać 8 godzin. Z tego powodu jeśli mamy zamiar wstać rano następnego dnia, już niedługo po południu powinniśmy raczej unikać kawy. Jeśli szykuje nam się ciężki dzień w sensie wysiłku fizycznego, kawa również może nie być najlepszym wyborem, ponieważ po jej sporym spożyciu możemy być bardziej zmęczeni, niż zwyczajnego dnia. Lepiej jest ją wypić niedługo przed samym wysiłkiem, czy ćwiczeniami.

Pamiętajmy, że napojów o korzystnym wpływie na organizm jest pod dostatkiem. Zwykła woda działa często cuda, regulując mnóstwo procesów organizmu. Mleko jest bardzo zdrowe, a ponadto ma korzystny wpływ na pamięć. Herbata zawiera kofeinę jak kawa, ale ma też więcej wartości odżywczych, zwłaszcza zielona. Zastrzyk energii może nam dać z kolei cukier zawarty w sokach owocowych, najlepiej tych bez dodatków.